Social media zijn er om informatie met elkaar te delen. Bijvoorbeeld foto’s, nieuwtjes en/of filmpjes. Andere mensen kunnen daarop reageren. Je komt zo makkelijk in contact met anderen. Of ze delen jouw berichten met hun eigen vrienden en kennissen. Informatie wordt zo snel verspreid. En je komt gemakkelijk in contact met anderen.
VOORDELEN VAN SOCIAL MEDIA
Waarschijnlijk doe je veel met je mobiel. Appen, Snaps versturen of foto’s kijken op bijvoorbeeld Instagram. Natuurlijk is een mobiel ook handig als je informatie opzoekt of iets nieuws wil leren (bijvoorbeeld een taal). Of als je bijvoorbeeld een nieuwe stage of baan zoekt of een kamer of woning.
Op social media kun je makkelijk met anderen in contact komen. Je kunt makkelijk en snel dingen delen met mensen, ook degenen die je niet zo vaak ziet. Je kunt een deel van het leven van anderen bijhouden, ze volgen. Zo kun je ook het leven van bekende mensen volgen. Je kunt er mensen vinden met dezelfde hobby’s, maakt er snel (online) vrienden. Het is makkelijker om online dingen te delen, bijvoorbeeld je gevoel. Social media bieden dus allerlei kansen en mogelijkheden (link naar Jouw GGD).
RISICO’S VAN SOCIAL MEDIA
Aan social media zitten helaas ook minder leuke kanten. Soms gaat het mis. Je kunt via social media bijvoorbeeld gepest of zelfs misbruikt worden. Welke stappen kun je dan zetten? En wat als je niet meer zonder social media kunt? Als je daardoor te weinig rust krijgt of zelfs niet meer slaapt? Op de volgende websites lees je er meer over:
CYBERPESTEN
Cyberpesten is een vorm van pesten die online plaatsvindt. De pesters gebruiken dan bijvoorbeeld social media om anderen te kwetsen of te vernederen. Of ze proberen macht over hen uit te oefenen.
Meld cyberpesten altijd onmiddellijk. Ga naar je ouders, je mentor of iemand anders die je vertrouwt op school. Zij kunnen je helpen om ervoor te zorgen dat het stopt. Of neem contact op.
WAT KUN JE ZELF DOEN TEGEN CYBERPESTEN
Je kunt zelf ook een aantal dingen doen wanneer je te maken krijgt met cyberpesten:
- Ga niet in op vervelende berichtjes. De pesters willen graag dat je reageert.
- Gebruik op fora en chatrooms liefst een andere (zelfbedachte) naam.
- Blokkeer mensen die vervelend doen. Ga er niet op in.
- Deel geen foto’s van jezelf die anderen later tegen jou kunnen gebruiken, zoals naaktfoto’s.
Verzamel bewijs van cyberpesten. Maak bijvoorbeeld screenshots of foto’s van vervelende of kwetsende berichten. Zo kan de dader later niet ontkennen dat hij of zij je heeft gepest.
MEER WETEN OVER CYBERPESTEN?
Op de website hierboven kun je ook een melding doen.
Misschien schaam je je. Of voel je je schuldig. Zoek wel hulp. Dit is misschien moeilijk, maar als je niets doet dan gebeurt er niets. Neem hierover anoniem contact op. Ga naar je mentor, vul het contactformulier in of meld het bij meldknop.nl.
Wil je zelf meehelpen om cyberpesten te stoppen? Bijvoorbeeld door een presentatie te geven? Ga dan naar de site Stop Pesten Nu.
SEXTING
Sexting is het versturen van seksueel getinte berichten, foto’s of filmpjes van jezelf via een smartphone, computer of tablet. Dat kan leuk en spannend zijn als je naar elkaar verlangt. Maar je kunt er ook enorm door in de problemen komen. Regelmatig worden beelden doorgestuurd naar anderen. Per ongeluk of met opzet, bijvoorbeeld om iemand te pesten of om wraak te nemen.
Heb je zelf te maken met nare gevolgen van sexting? Meld dit dan meteen bij de politie (link naar vraaghetdepolitie.nl) of meld het bij meldknop.nl.
Misschien schaam je je. Of voel je je schuldig. Zoek wel hulp. Dit is misschien moeilijk, maar als je niets doet dan gebeurt er niets. Neem hierover anoniem contact op. Ga naar je mentor of vul het contactformulier in.
INTERNETVERSLAVING
Bij een verslaving denk je misschien eerder aan drugs en alcohol. Maar ook aan internet en social media kun je verslaafd raken. Steeds meer mensen hebben de behoefte om elk moment van de dag online te zijn. Ze zijn voortdurend aan het swipen, liken, gamen, sharen en mailen. Dit kan leiden tot een internetverslaving.
INTERNETVERSLAVING HERKENNEN
De symptomen van een internetverslaving zijn:
- Humeurig zijn
- Altijd aan internet of digitale media denken
- Geen controle hebben over de tijd die je spendeert aan internet/social media
- Meer tijd of nieuwe gadgets nodig om een bepaald gewenst gevoel te krijgen
- Ontwenningsverschijnselen wanneer je niet bezig bent met internet
- Je sociale leven lijdt onder de verslaving
Fear of missing out
Misschien ken je het wel, je scrolt door je Instagram heen en ziet berichten voorbijkomen van je vrienden die een onvergetelijke avond hebben gehad gisterenavond. Er komt een onrustig gevoel bij je op, je vraagt je af waarom je nou juist gisteravond besloten hebt om thuis te blijven. Dit verschijnsel heet FOMO.
CATFISH
Een catfish is iemand die zich online voordoet als iemand anders. Vaak heeft deze persoon een vals profiel op Facebook of op andere social media. Als je te maken hebt met een catfish, kan dat best gevaarlijk zijn. Je weet eigenlijk niet precies wie die persoon is en ook niet hoe hij/zij eruit ziet. Ze gebruiken foto’s van knappe en jonge personen die ze op internet vinden. Dit doen ze om jou verliefd te laten worden op hem/haar.
Hoe herken je een catfish?
- Veel te snel serieus
Gaan jullie gesprekken al bijna meteen over relaties en liefde voor altijd? Kijk uit! Een catfish loopt vaak hard van stapel. - Afspreken in het echt
Na een paar maanden wil jij misschien wel eens een keertje afspreken, maar bij een catfisch lukt dat bijna nooit. Van een kapotte webcam tot een plotseling griepje: de catfish heeft altijd een smoesje om niet te komen. - Vaag profiel
Een catfish zet niet alles op zijn/haar online profiel. De achternaam, geboorteplaats of links naar familieleden zijn nergens te vinden. Vaak hebben ze heel weinig of heel veel vrienden. - Opvallende foto’s
Catfishes hebben vaak een beetje vage foto’s op hun profiel. Het tegenovergestelde kan ook: ze hebben professionele foto’s die ze van internet hebben gehaald.
PHISHING
Phishing is een manier waarop criminelen aan jouw gegevens proberen te komen door valse e-mails te versturen. In die e-mail staat een link die je naar een neppe website stuurt. Klik nooit op de links in een phishing e-mail. Wanneer je jouw gegevens op die website wel in zou vullen, gebruiken de criminelen dit om bijvoorbeeld je bankrekening leeg te halen. Neem contact op met het bedrijf die de criminelen hebben gebruikt als afzender. Doe dit door op internet een algemeen e-mailadres te zoeken. Gebruik nooit het e-mailadres uit het phishingmailtje.
Het is vaak moeilijk een phishing e-mail te herkennen, omdat ze lijken op een echte e-mail. Je kunt wel op een paar kenmerken letten:
- Bedrijven vragen nooit in een mail naar jouw persoonlijke gegevens, zoals je DigiD en paspoortnummer. Wanneer ze hier wel naar vragen, gaat het waarschijnlijk om een phishing e-mail.
- De criminelen gebruiken vaak banken of andere bedrijven die met geld te maken hebben. Let dus extra op bij e-mails uit naam van banken, bedrijven of winkels.
- In een phishing e-mail moet je vaak op een link klikken om je gegevens in te vullen. Bij een verdachte e-mail klik dan niet op de link.
- Criminelen willen vaak een snelle reactie. In het mailtje staat bijvoorbeeld dat anders je account wordt opgeheven of dat je een aanbieding mist. Hiermee hopen ze dat je snel reageert, zonder extra na te denken.
- Account aangemaakt
Check wanneer het Facebook-account aangemaakt is
Pas aangemaakte, bijna lege Facebookprofielen zijn altijd verdacht. - Google het profiel
Heb je foto’s gekregen van de catfish? Gebruik dan eens Google imagesearch. Als de foto’s gestolen zijn van een model of een ander profiel, ontdek je dat meteen. Ook kun je het profiel kopiëren en plakken google. Krijg je resultaten waar een andere naam bij staat? Dan is de kans groot dat het een catfish is.
Als je verliefd bent geworden op een catfish, is dat een grote schok. Misschien schaam je jezelf en ben je boos. Het is logisch dat je deze gevoelens hebt, maar dit is niet jouw schuld. Iemand anders heeft jou in de maling genomen. Misschien was het niet de bedoeling om je te kwetsen, maar dat is nooit een excuus. Zeg daarom alles wat je te zeggen hebt tegen je catfish en neem geen contact meer op.